مور یا مورچه حشره‌ای اجتماعی است همانند زنبور عسل از راسته نازک‌بالان که در میانه‌های دورهٔ کرتاسه یعنی حدود ۱۱۰ تا ۱۳۰ میلیون سال پیش تکامل یافته‌است. امروزه بیش از ۱۲۰۰۰ گونه مورچه طبقه بندی شده‌اند و تخمین زده می‌شود این تعداد تا ۱۴۰۰۰ گونه نیز برسد. مورچه‌ها به راحتی از شاخک‏های آرنج دارشان و ساختار گره مانندشان و کمر باریکشان قابل شناسایی هستند.

اندازه اجتماع مورچه‌ها می‌تواند از چند ده مورچه شکارچی در یک حفره تا چند میلیون مورچه ساده و مورچه نازای ماده و طبقه‌ای از کارگرها و سربازها و سایر گروه‌ها را در یک محدوده جغرافیایی وسیع شامل شود.همچنین اجتماع مورچه‌ها شامل تعدادی نر دارای نطفه و همچنین یک یا چند ماده که توانایی بارور شدن دارند و ملکه نامیده می‌شوند، می‌شود.همچنین گاهی اجتماع مورچه‌ها یک ابرجامعه توصیف شده‌است ٬زیرا مورچه‌ها در آن با یکدیگر کار می‌کنند و از اجتماع خود دفاع می‌کنند...

 

مورچه‌ ای در حال مکیدن یک دانه شکر

تقریباً تمام مناطق کره زمین مورچه دارد. فقط مناطقی مانند جزایر دور افتاده و غیرقابل دسترسی استثنا هستند. مورچه به بیشتر محیط زیست‌های زمین چیره گشته‌است و در بیشتر محیط زیست‌ها توانایی زندگی دارد. این موجود ۱۵-۲۰٪ موجودات زنده خشکی‌زی زمین را تشکیل می‌دهد. علت موفقیت آنها به زندگی اجتماعی، توانایی بالای انطباق پذیری و توانایی تغییر دادن محیط زیستشان و بهره برداری از منابع و دفاع از یکدیگر برمی‌گردد. انواع مورچه‌ها به صورت‌های مختلفی مانند زندگی انگلی و برده‌داری، همزیستی مسالمت آمیز و … تکامل یافته‌اند.

جامعهٔ مورچه‌ها دارای سیستم تقسیم کار ٬ارتباط بین اشخاص و توانایی حل مشکلات پیچیده‌است.این ارتباطات در جوامع انسانی با مطالعه و مذهب و در طول زمان بوجود آمده‌است. مورچه‌ها قویترین حیوانات خشکی می‌باشند، چرا که می‌توانند چند برابر وزن خود بار حمل کنند، مطالعه در زندگی مورچه‌ها دانشمندان را به شگفتی واداشته‌است، چون وقتی آن‌ها انبار غذای بعضی از مورچه‌ها را بررسی کرده‌اند، با کمال تعجّب دیده‌اند آن‌ها، به طور دقیق دانه‌های جمع آوری شده را به طور منظّم در کنار هم قرار می‌دهند؛ آنها دانه‌های گندم را از وسط به دو نیم می‌کنند تا هنگام رسیدن رطوبت سبز نشود، ولی دانه‌های خربزه را به جای نصف به چهار قسمت تقسیم می‌کنند، زیرا می‌دانند که دانه‌های خربزه (تخم خربزه) اگر به دو نصف تقسیم شوند، باز هم قابلیت سبز شدن را دارند و به محض تماس با آب رشد خواهند کرد و لانهٔ مورچه‌ها را از بین خواهند برد ^[۱]

مورچه‌ها در تلاش و پشتکار و استقامت تا آن جا پیش رفته‌اند که برای ما انسانها ضرب المثل شده‌اند،

ما می‌توانیم از زندگی آن‌ها بیاموزیم: که هرگز ناامید نشویم، محتاط باشیم، با آرزو مانوس شویم، تمام توانمان را برای موفقیت بکار گیریم، قدر نعمت‌های خدا را بدانیم، صرفه جو باشیم، از کنار هم بودن لذت ببریم، با هم آینده را بسازیم، از تنهایی گریزان باشیم و منافع جمع را بر منافع خودمان ترجیح دهیم. مورچه‌ها در سراسر دنیا وجود دارند و تعدادشان نیز بسیار زیاد است، در عین حال زندگی مورچه‌ها سرشار از فلسفه‌است.

در این مقاله چند نمونه از دلایل این امر را مرور می‌کنیم، زیرا بسیار قابل تامل است: مورچه‌ها در زندگی خود:

1. بسیار پرتلاش اند.
2. راه‌های گوناگونی را جستجو می‌کنند.
3. از مانع عبور می‌کنند: هر اندازه بزرگ یا خطرناک باشد.
4. اگر عبور از مانع ممکن نباشد، مانع را دور می‌زنند.
5. تا به هدف شان نرسند، دست از راه رفتن برنمی دارند. حتی در سر بالائی‌ها، بیافتند، برمی خیزند و دوباره ادامه می‌دهند و بیشتر سعی و تلاش می‌کنند.
6. با احتیاط هستند.
7. بسیار پرتلاش اند.
8. راه‌های گوناگونی را جستجو می‌کنند.
9. از مانع عبور می‌کنند: هر اندازه بزرگ یا خطرناک باشد.
10. اگر عبور از مانع ممکن نباشد، مانع را دور می‌زنند.
11. تا به هدف شان نرسند، دست از راه رفتن برنمی دارند. حتی در سر بالائی‌ها، بیافتند، برمی خیزند و دوباره ادامه می‌دهند و بیشتر سعی و تلاش می‌کنند.
12. با احتیاط هستند.
13. بسیار پرتلاش اند.
14. راه‌های گوناگونی را جستجو می‌کنند.
15. از مانع عبور می‌کنند: هر اندازه بزرگ یا خطرناک باشد.
16. اگر عبور از مانع ممکن نباشد، مانع را دور می‌زنند.
17. تا به هدف شان نرسند، دست از راه رفتن برنمی دارند. حتی در سر بالائی‌ها، بیافتند، برمی خیزند و دوباره ادامه می‌دهند و بیشتر سعی و تلاش می‌کنند.
18. با احتیاط هستند.